การเพิ่มผลผลิตในกระบวนการการปลูกข้าวแบบลักษณะนาหว่านเมล็ดข้าวงอกนาตม : กรณีศึกษา ตำบลโพรงอากาศ อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา
Abstract
ข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของจังหวัดฉะเชิงเทรา โดยเกษตรกรมีการทำนาปลูกข้าวปีละ 3 ครั้ง เนื่องจากมีพื้นที่อยู่ในเขตการจัดการชลประทานจากแม่น้ำบางประกง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงกระบวนการทำนาข้าวเพื่อเพิ่มผลผลิตให้เกษตรกรในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา จากการศึกษากระบวนการทำนาข้าวพบว่ามีขั้นตอนหว่านเมล็ดพันธ์ข้าวซึ่งเป็นขั้นตอนที่มีความสำคัญที่สุดในการผลิต เนื่องจากเกษตรกรต้องใช้ประสบการณ์และทักษะในการทำงานสูงเพื่อให้เมล็ดพันธ์ข้าวมีความหนาแน่นที่เหมาะสมและกระจายตัวสม่ำเสมอทั่วทั้งแปลง ในปัจจุบันได้ผลผลิตเฉลี่ย 649 กิโลกรัมต่อไร่ จากข้อมูลดังกล่าวผู้วิจัยมีแนวคิดที่จะทำการปรับปรุงวิธีการหว่านเมล็ดพันธ์ข้าว โดยทำการเปรียบเทียบผลผลิตต่อ 1 ไร่ จาก 2 ทางเลือก ได้แก่ 1) แรงงานหว่านเมล็ดพันธ์ 2) ใช้เครื่องพ่นหว่านเมล็ดพันธ์ข้าวแบบสะพายหลัง กรณีศึกษาอยู่ในพื้นที่ตำบลโพรงอากาศ อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา วิเคราะห์สาหตุของปัญหาด้วยแผนภาพก้างปลา เครื่องมือควบคุมคุณภาพแบบใหม่ พบว่าที่ไม่มีการเพิ่มผลผลิตในการปลูกข้าวเกิดจากแรงงานที่หว่านข้าวไม่มีทักษะความชำนาญและประสบการณ์ในการหว่านทำให้การกระจายตัวของเมล็ดข้าวไม่มีความส่ำเสมอ บางจุดบางไปบางจุดมีความหนามากเกินไปและขาดการปรับปรุงพัฒนาวิธีการหว่านเมล็ดพันธุ์ ผู้วิจัยใช้การวิเคราะห์เพื่อกำหนดแนวทางการแก้ไขด้วยเทคนิคการตั้งคำถาม 5W1H เสนอแนวทางการแก้ปัญหาด้วยการจัดหาอุปกรณ์ในการหว่านเม็ดพันธุ์ข้าวแทนแรงงานคน โดยทดลองหว่านเพื่อเปรียบเทียบผลผลิตหลังการเก็บเกี่ยว ผลการทดลองเปรียบเทียบผลผลิตจากการหว่านเมล็ดพันธ์ด้วยแรงงานคนกับเครื่องหว่านเม็ดพันธ์ข้าวแบบสะพายหลัง พบว่า การหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวโดยใช้เครื่องหว่านแบบสะพายหลังได้ผลผลิตมากกว่าการใช้แรงงานคน 15 ถังต่อไร่ คิดเป็น 21.42% ลดจำนวนแรงงานในการหว่านเมล็ดพันธุ์ได้ 2 คนต่อไร่ คิดเป็น 66.66% รอบเวลาในการหว่านลดลง 1.5 ชั่วโมงต่อไร่ คิดเป็น 75% อัตราการเพิ่มผลผลิตเพิ่มขึ้น 0.001 ถังต่อชั่วโมงต่อคน คิดเป็น 47.62% และมีระยะเวลาคืนทุนจากการลงทุนซื้ออุปกรณ์หว่านเมล็ดพันธุ์ 0.063 ต่อรอบการปลูกข้าว 90 วัน หรือ 5.67 วัน
References
T. Ratchadaporn. Rice farming. [online]. (2017). [Cited June 26, 2024]. Available: https://www.yanglor.go.th/fileupload/7292949124.pdf (in Thai).
P. Sumitra, P. Pornchai, C. Pannee and Y. Suntaree. Revolutionizing Modern Rice Cultivation to Increase Hom Mali Rice Yield in Thung Kula Rong Hai. [online]. (2020). [Cited June 26, 2024]. Available: https://www.cab.kps.ku.ac.th/AG_Newsletter/pdf/AG-BIO-12-4.pdf (in Thai).
J. Yuthanarong and P. Nattapak, “Production line balancing gas stove parts forming process with ECRS principles case study: a sample company,” Journal of Engineering and Innovation, Vol. 16, no. 4, pp. 20-34. Oct.-Dec. 2023 (in Thai).
P. Sarinya, J. Yuthanarong, I. Sarawut, P. Peema, P. Kiatisak and K. Kittikun, “Improving Standard Times in Engine Assembly Processes to Increase Productivity,” in Proceeding of The 41st Conference of Industrial Engineering Network 2023, Chonburi, Thailand, 2023, pp. 355-360 (in Thai).
J. Thitima, L. Ratanachai, K. Sahasawat and J. Yuthanarong, “Reducing Cycle Time Work in the Corrugated Box Production Process Using ECRS Techniques,” in Proceeding of 6th Rajamangala Manufacturing and Management Technology Conference, Prachuap Khiri Khan, Thailand, 2020, pp. 17-22 (in Thai).
J. Yuthanarong, P. sarinya and M. Tanatat, “Improving the molding process pressed talcum powder to reduce wastage: a case study pressed powder production line sample company,” Journal of Industrial Technology and Innovation, Vol. 1, no. 1, pp. 1-13. Jul.-Dec. 2022 (in Thai).
W. Kwanchanok, W. Krittapong, K. Worrawit and P. Nantiya, “Cost and Return Analysis of Pottery Makingin Baan Chiangkhrua, Sakon Nakhon Province,” Naresuan University Journal, Vol. 19, no. 2, pp. 58-63. May.-Aug. 2011 (in Thai).
C. Kontorn, J. Payungsak and T. Chalothorn. Automatic arial vehicle for agricultural applications. [online]. (2018). [Cited June 26, 2024]. Available: http://sutir.sut.ac.th:8080/jspui/bitstream/123456789/7646/1/fulltext.pdf (in Thai).
O. Wichai, S. Arnon, P. Pruetthichat, T. Itsares, T. Balthit and S. Veera, “Drone Research for Organic Agriculture,” in Proceeding of The 18th TSAE National Conference and The 10th TSAE International Conference : TSEA 2017, Bangkok, Thailand, 2017, pp. 219-223 (in Thai).
U. Kaewmanee, B. Pakamat and U. Sayfon, “Increasing Productivity of Watermelon Cultivation of Growers in the Community of Baan Khokmuang, Chorakhemak Sub-District,Prakhonchai District, Buriram Province,” NEU Academic and Research Journal, Vol. 11, no. 1, pp. 43-57. Jan.-Apr. 2021 (in Thai).
P. Naritsara, S. Banyat and S. Raksak, “Comparison on Growth Data of Rice sowing by Rice Seed Germination Broadcasting Machine and Backpack Rice Blower,” in Proceeding of 52nd Kasetsart University Annual Conference: Plants, Bangkok, Thailand, 2014, pp. 154-162 (in Thai).
J. Sineenart. Increasing productivity in plastic recycle production. [online]. (2017). [Cited June 26, 2024]. Available: https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2017/TU_2017_5910037448_7856_6933.pdf (in Thai).
N. Kittima, “Break Even Point Analysis, Payback Period, and Loan Amortization of the Kaset-Sakon 1 Mushroom Bagging Machine for the Community Enterprise,” Academic Journal of Humanities and Social Sciences Buriram Rajabhat University, Vol. 8, special Issue, pp. 251-261. 2016 (in Thai).
